Haccın Çeşitleri Nelerdir Nasıl Yapılır?

Hac: Lügatta saygı değer makamları ve diğer yerleri ziyarette bulunmaktır. Hac dini deyimde ise, Arafat da özel vakitlerde bir az durmaktan ve daha sonra Kâbe i Muazzama’yı usulünce tavaf ederek ziyaret etmekten ibaret olan ve İslam’ın şartlarından bir ibadettir. Hac ibadetini yapan kimseye hacı denir .

HÜKÜM BAKIMINDAN HAC ÇEŞİTLERİ

Belirli şartları taşıyan yükümlünün ömründe bir defa hac etmesi farzdır. Yükümlü olmadığı halde hacca gitmeyi adayan kişinin bu adağı yerine getirmesi vaciptir diğer nafile ibadetlerde olduğu gibi başlandıktan sonra bozulan haccın kazası da vacip olur. Farz ve vacip dışında yapılan hac ise nafiledir

YAPILIŞ ŞEKLİ BAKIMINDAN HAC ÇEŞİTLERİ

Yapılış biçimi eda açısından ise hac ifrad haccı temettü ve kıran olmak üzere üç çeşittir.

Hac ve umre her biri tek başına yapıla bildiği gibi yılın hac ayları içinde ikisi birbirine bağlı olarak ta yapılabilir. Hac ayları içinde hacdan önce umre yapıp yapmamaya yapıldığı takdirde umre ve haccın ayrı veya aynı ihramla yapılma durumuna göre, hac; ifrad haccı, temettü haccı ve kıran haccı olmak üzere üç şekilde yapılır.

İfrad Haccı:

İfrad haccı umresiz yapılan hacdır. Sadece hac ibadeti yapıldığı için umresiz hac anlamında olmak üzere bu ad verilmiştir. Hac ayları içinde hacdan önce umre yapmayıp sadece niyetiyle ihrama girerek görevini eda ederler. İfrad haccı yapmış olurlar.

Temettü Haccı:

Temettü yararlanmak istifade etmek anlamına gelir. Aynı yılın hac aylarında umre ayrı ihramla yapıldığı zaman iki ihram arasında, ihramsız yani ihram yasakları bulunmadığı, yasaksız bir zaman dilimi umre ile hac arasında hac yasakları olmadığı serbest olduğu için bu ad verilmiştir

Kıran Haccı:

Kıran haccı her ikisine birlikte niyet edilerek aynı yılın hac ayları içinde umre ve haccı bir ihramda birleştirmektir. Hac ve umre tek ihramla yapıldığı için birleştirmeli hac anlamında bu ad verilmiştir. Umre ve hacca ikisine birden niyet edip umreyi yaptıktan sonra ihramdan çıkmadan aynı ihramla hac menakisini de tamamlayan kıran haccı yapmış olur.

Haccın Çeşitleri ve Yapılışı

Şer’i hüküm açısından hac; farz, vacip ve nafile olmak üzere üç çeşittir.

Belirli şartlara uygun olan Müslümanların, ömründe bir defa haccetmesi farzdır. Yükümlü olmadığı halde, haccetmeyi adayan kişinin bu adağını yerine getirmesi vaciptir. Öteki nafile ibadetlerde olduğu gibi, başladıktan sonra bozulursa, nafile haccın kazası da vacip olur. Farz ve vacip haricinde yapılan hac ise nafiledir. Hac ile yükümlü olmayan çocukların, yaptığı hac ile bir kişinin birinci den sonra adama(nezir) dışında yapacağı her hac nafiledir.

Yapılış şekli bakımından hac; ifrad haccı, kıran haccı ve temettu haccı olmak üzere üç çeşittir.

Hac ve umre, her biri tek başına yapılabildiği gibi, aynı yılın hac ayları içinde, her ikisi birbirine bağlı olarak da yapılabilir. Hac ayları içinde, hacdan önce umre yapıp yapmamaya, yapıldığı durumda umre ve haccın ayrı veya aynı ihramla yapılma durumuna göre hac, üç şekilde yerine getirilir.

  • 1.İFRAD HACCI

İfrad haccı, umresiz yapılan hacdır. Sadece hac ibadeti yapıldığı için,”umresiz hac”, ismi verilmiştir. Hac ayları içinde, hacdan önce umre yapmayıp, sadece hac niyetiyle ihrama girerek hac görevini yerine getirenler, ifrad haccı yapmış olurlar.

Mikat sınırları içerisinde ikamet ediyor olsun, ya da olmasın, herkes ifrad haccı yapabilir.

  • 2.TEMETTU HACCI

Temettu haccı, aynı yılın hac ayları içinde, umre ve haccı ayrı ayrı niyet ve ihramla yapmaktır. Hac ayları içerisinde, umre yapıp ihramdan çıkıldıktan sonra, aynı yıl hac içinde yeniden ihrama girip hac görevini de yerine getiren, uzak yerlerden gelen hacılar temettü haccı yapmış olurlar.

“Temettu” yararlanmak, istifade olmak anlamına gelir.

  • 3.KIRAN HACCI

Kıran haccı, umre ve haccın her ikisine birlikte niyet edilerek aynı yılın hac ayları içinde umre ve haccın bir ihramda birleştirilmesidir. Hac ve umre tek ihramla yapıldığından “birleştirmeli hac” ismini almıştır.

Umre ve hacca ikisine birden niyet edilir. Umre yapılır, ihramdan çıkmadan aynı ihramla hac görevini yerine getiren Müslümanlar kıran haccı yapmış olurlar.

Hac çeşitlerinden hangisi yapılırsa yapılsın, hac görevi yerine gelmiş olur. Hac ibadetinde de fazilet, o biçim veya bu biçimde yapılmasında değil, görevi yerine getirirken gösterilen samimiyet, gayret, huzur, huşu ve ihlâs çok önemlidir.

Haccın Çeşitleri Nelerdir?

HAC: Lügat’te: saygıdeğer makamları ve diğer yerleri ziyaret kastında bulunmaktır.

Din’i deyimde ise: Arafat’ta özel vaktinde bir miktar durmak ve ondan sonra Kâbe-i muazzama’yı usulü üzere tavaf ederek ziyaret etmek, aynı zaman da İslam’ın şartlarından birini teşkil eden bir ibadeti yapmaktır.

Hac yapan kişiye hacı denir.

Üç çeşit hac vardır:

  1. İfrad haccı
  2. Temettu haccı
  3. Kıran haccı

İFRAD HACCI

İfrad haccı, aynı yılın hac mevsimi içinde umre yapmaksızın,eda edilen hacdır. İfrad haccı yapmak isteyen kişi, hac mevsimi içinde Mekke’de ikamet ediyorsa,bulunduğu yerde, mikat dışından geliyor ise mikatda, sadece hacca niyet ederek ihrama girer. Mekke’ye ulaştığında kudüm tavafını yapar. İhramdan çıkmaz. Arafat ve müzdelife vakfelerini yapar, bayram günü, akabe cemresine taş atar, sonra traş olup ihramdan çıkar. Daha sonra da ziyaret tavafı ve sa’y yapar,cemreleri taşlar. İfrad haccı yapan kişinin kurban kesmesi gerekli değildir.

TEMETTU HACCI

Temettu Haccı: Aynı yılın hac mevsiminde önce umre yapılır, ihramdan çıkınca da, sonra yeniden hac için ihrama girerek yapılan hacdır. Temettu haccı yapmak isteyen kişi, mikatta ya da, daha önce umre için niyet ederek ihrama girer. Mekke’ye varıldığı zaman Kâbe’yi yedi şavt olmak üzere tavaf eder. Tavaf namazını kılar. Safa ile Merve tepeleri arasında dört defa gidilir ve üç defa gelinerek yedi defa sa’y yapılmış olur. Sonra traş olunur ve ihramdan çıkılır. Böylece umre tamamlanmış olur. Arefe’den bir gün önce hac için ihrama girer. Haccını eda eder ve sonra ihramdan çıkar. Temettü haccı yapanların şükür kurbanı kesmesi vaciptir.

KIRAN HACCI

Kıran Haccı: Aynı yılın hac mevsiminde umre ve haccın ikisine birden niyet edilerek ihrama girilip tek ihramla yapılan hacdır. Kıran haccı yapmak isteyen kişi, mikata varınca yada, daha önce, umre ve haccın her ikisine birden niyet ederek ihrama girer. Umreyi yaptıktan sonra ihramdan çıkmayıp, aynı ihramla haccı da eda eder. Ondan sonra ihramdan çıkar. Kıran haccını eda edenlerin şükür kurbanı kesmeleri vaciptir.

Peygamber efendimiz (sallalahu aleyhi ve selem) şöyle buyurmuşlardır:

“Kabrimi ziyaret eden kimse için, kıyamet günü şefaatçi olmak, benim üzerime vazifedir.”

“Kim Allah için hacceder de kötü söz ve davranışlardan sakınırsa, annesinin onu doğurduğu günkü gibi günahlardan arınmış olarak döner.”

Haccın Çeşitleri

HAC’CIN ÇEŞİTLERİ

A) HÜKÜM BAKIMINDAN:

Şer’i hüküm açısından hac üç çeşittir.(farz, vacip ve nafile) belirli şartları uygun olan Müslümanların ömründe bir defa haccetmesi farzdır.

Yükümlü olmadığı halde, haccetmeyi adayan kişinin bu adağını yerine getirmesi ise vaciptir. Farz ve vacip dışında yapılan hac nafiledir.

Diğer nafile ibadetlerde olduğu gibi, başladıktan sonra bozulan nafile haccın kazası da vacip olur.

B) YAPILIŞ ŞEKLİ BAKIMINDAN:

Yapılış şekli bakımından hac üç çeşittir.(ifrad, temettü ve kıran)

Hac ve umre her biri tek başına yapıldığı gibi, aynı sene içerisinde, ikisi birbirine bağlı olarak da yapılabilir. Hac ay’ı içerisinde hac yapmadan önce umre yapıp yapmamaya, yapıldığı takdir de umre ve haccın ayrı,  veya aynı, ihramla yapılması durumuna göre hac: ifrad haccı, temettü haccı ve kıran haccı olarak üç şekilde gerçekleşmiş olur.

1.İFRAD HACCI:

Umresiz olarak yapılan hacdır. Sadece hac ibadeti yapıldığından dolayı bu ad verilmiştir. Hac ayları içerisinde, hacdan önce umre yapmayıp, sadece hac niyetiyle ihrama girip, hac görevini yerine getirilir. Böylece ifrad haccı yapmış olurlar. mikat sınırları içerisinde olsun, ya da olmasın, herkes ifrad haccı yapabilir.

2.KIRAN HACCI:

Aynı sene içerisinde, hac ayları içinde umre ve haccı birleştirmeye verilen addır. Umre ve hac tek ihramla yapılır. Bundan dolayı,’birleştirmeli hac’ manasında bu adı almıştır. Umre ve hacca ikisine birlikte niyet edilir. Umreyi yaptıktan sonra ihramdan çıkılmaz, aynı ihramla hac görevine devam edilir. Bu durumda kıran haccı yapılmış olur.

3.TEMETTU HACCI:

Aynı yılın hac ayları içinde, umre ve haccı ayrı ayrı niyet ve ihramla yapmaktır. Hac ayları içinde, umre yapıp ihramdan çıkılır. Yeniden ihram giyip hac görevini yapılır. Bu duruma temettu haccı ismi verilir.

Hanefi’lere göre, umre ile hac arasında herhangi bir nedenle memleketine dönen kimse, Şafiilere göre ise: mikat sınırları dışına çıkan kimse, döndüğü zaman tekrar umre yapmazsa hac temettü değil, ifrad olur.

Kıran haccında, umreden sonra ihramdan çıkılmadığı için umre ile hac arasında ister mikat dışına çıkılsın, isterse memleket veya her hangi bir yere gidilsin, kıran haccı ifrad’a dönüşmez.

Bu üç hac çeşitlerinden hangisi yapılırsa yapılsın. Hac görevi yerine getirilmiş olur.

Hac ibadetinde gerçek fazileti haccın çeşidinden daha ziyade, edasında gösterilen gayret, samimiyet, huzur, huşu ve ihlâsa göre değerlendirmek gerekir.

Hac Nedir? Nasıl ve Niçin Yapılır?

HAC

Hac, sözlükte yönelmek, ziyaret etmek anlamına gelir.

Dini terim olarak hac: yılın belli günlerinde(kameri aylardan, zilhicce ayında)kurallara uyarak, uygun bir şekilde ihram denilen örtüye bürünerek, arafat ta ayakta durmak. Ve Kâbe’yi tavaf etmektir. Bu kutsal toprakları belli zamanlarda ziyaret eden kişiye hacı denir.

HAC NİÇİN YAPILIR?

Her Müslüman’ın amacı Allah’ın rızasını kazanmaktır. Allah’ın rızasını kazanmanın yolu, peygamberleri aracılığıyla bildirdiği emirleri yerine getirmek, yasaklardan kaçınmaktır. Allah’ın emirleri, insanları iyiliğe, güzelliğe, doğru olmaya yöneltmek, yasakları ise kötülüklerden uzaklaştırmaktır. Bu şekilde insanların güzel ahlak sahibi olarak mutlu bir şekilde yaşamalarını sağlamaktır.

Allahın emirlerini yerine getirmekle onun sevgisini kazandığımız gibi, verdiği nimetlere de şükretmiş oluruz. Çünkü Allah sevgi, saygı ve ibadet etmeye layık tek varlıktır.

İslam’ın beş şartından biri olan hac ibadeti, hem beden, hem de mal ile yapılan bir ibadettir. Maddi durumu uygun olan Müslümanların ömürlerinde bir defa hac ibadetlerini yapmaları farz’dır.

Yüce Allah Kur’an da yoluna gücü yetenlerin Allah’ın evi ( Kâbe)ni ziyaret etmeleri, Allah’ın bir hakkıdır(ali İmran suresi ayet 97)buyurmuşlardır.

HAC KİMLERE FARZDIR

Gücü yerinde olan, yeterli zenginliği olan ve sağlıklı olan her Müslüman’ın hayatında bir kere bir kez hacca gitmesi gerekmektedir. Bir Müslüman’ın hacca gitmek için şu şartlara uygun olması gerekmektedir.

1. Hür ve akıllı olmak

2.Hacca gidip gelmeye yetecek vakit olmalı.

3.Hacca gidip gelinceye kadar ailesinin geçimini sağlamış olmak.

4.Sağlıklı olmak.

5.Gerekli harcamaları yapacak kadar zengin olmak.

6.Yol güvenliği bulunmak.

HACCIN FAYDALARI

Haccın maddi ve manevi faydaları vardır. Bazıları şöyledir.

Hacca giden müslüman, Allah’ın kendisine verdiği sağlık ve zenginliğe şükür etme imkânını bulur.

Hac, kul hakkı dışında diğer günahları affedilmesine sebep olur.

Hac, çeşitli Müslüman ülkeler arasında kardeşlik kurulmasına, dostluk bağlarının geliştirilmesine sebep olur.

Hac çeşitli Müslüman ülkeler arasında görüşme, tanışma ve ticaret bağlarının kurulmasına sebep olur.

Hac mevsiminde Kâbe mahşer yerine benzer. İbadetini yapan kişi dünya menfaatleri için yapılan kötülüklerin ne kadar boş olduğunu hisseder.

Hac Kimlere Farz Olur?

HAC KİMLERE FARZ OLUR?

İslam’ın beş şartından biri olan hac görevini yerine getirmek için, bazı şartların olması gerekmektedir.

  • Müslüman olmak; kişi her şeyden önce iman etmelidir. iman etmeyen kişinin ibadetleri kabul olmaz. Müslüman olmayan bir kimse hac yaptıktan sonra Müslüman olsa, tekrar hac yapması gerekir. Daha önce yapmış olduğu hac kabul olmaz.‘Artık kim imanı(Allah’ı ve ilahi hükümleri) inkar ederse, bu durumda ameli boşa gitmiştir. ve ahiret’te zarara uğrayanlardandır.(maide,5)
  • Akıllı olmak; insanın dini vazifelerini yerine getirmesi için akıllı olması gerekmektedir. Aklı olmayan kişinin dini sorumluluğu’da olmaz.
  • Buluğ çağına gelmiş olmak; ergenlik çağına girmiş olma halidir. Peygamber efendimiz (sallallahu aleyhi ve selem) buluğ çağına kadar sorumluluğun kaldırıldığını belirtmiştir.

Bir insan çocukluğunda hac görevi yapsa, büluğ çağından sonra imkânı olursa yeniden hac yapmakla yükümlü olur.(Tirmizi)Sahabeden Cabir ibni Abdullah( r.a) bildirdiğine göre, bir kadın  Resulullah  efendimize(sallallahu aleyhi ve sellem)’e Çocuğunu göstermiş ve ey Allahın elçisi,’bu çocuk için hac varmı dır’ diye sormuş.Resulullah efendimizde ‘evet vardır.sevabı senin olur.’ buyurmuşlardır.

Çocuğun yaptığı haccın sevabı anne ve babaya yazılır.

Hac için ihrama giren bir çocuk, Arafat vakfesinden önce buluğa erse ve bu ihram üzerine hac yapsa, Hanefi mezhebine göre bu hac nafile sayılır. Şafii mezhebine göre ise hac vazifesi yerine gelmiş olur.

  • Hür olmalı: hür olmayan kişilere hac farz değildir. hür olmayan bir kimsenin yapacağı hac nafile olur. hürriyetine kavuşunca tekrar hac yapması gerekir. tutuklu olanlar ve hapis cezası çekenlerin ve hacca gitmelerine yetkililerce izin verilmeyenlere hac farz değildir.

Hapse girmeden önce hacca gitme imkanı olanlar için hac farzdır. tutukluluk hali bitince gidebilirler. ancak tutuklulukları sona ermeyeceği belli olanlar, yerlerine vekil gönderebileceği veya vasiyet etmeleri gerekir.

  • Ekonomik olarak imkan sahibi olmalı; haccın gücü olanlara farz olduğu bildirilmektedir.(Ali İmran suresi 97. ayet) yoluna gücü yetenlerin Allah’ın evi (kabe) ni hac ve ziyaret etmeleri, insanlar üzerinde Allah’ın bir hakkıdır.(ali İmran suresi 97.ayet)

Bir sahabenin, hac yapmayı farz kılan şey nedir sorusuna peygamberimiz(sallallahu aleyhi ve sellem) ‘azık ve binit’demiştir.

Azık ve binit: gücü yetmek.

Hac Nedir?

Hac, sözlük olarak, yönelmek, ziyaret etmek anlamına gelir. Dini olarak ise, yılın belli günlerinde kurallara uygun olarak, ihram denilen örtüye bürünerek, Arafat’ta ayakta durarak ve Kâbe’yi tavaf etmektir. Bu kutsal yerleri belli zamanlarda ziyaret eden kişiye hacı denir.

HAC NİÇİN YAPILIR

Her Müslümanın gayesi Allah’ın rızasını kazanmaktır. Allah’ın rızasını kazanmak içinde peygamberleri aracılığıyla bildirdiği emirleri yerine getirmek, yasaklardan kaçınmaktır. Allah’ın emirleri insanları iyiliğe, güzelliğe doğruluğa yöneltmek, kötülüklerden uzaklaşmaktır. Böylelikle insanların güzel ahlak sahibi olarak mutlu olmasını sağlamaktır.

Aynı zamanda Allah’ın emirlerini yerine getirmekle onun sevgisini kazandığımız gibi, vermiş olduğu nimetlere şükretmiş oluruz. Çünkü Allah sevgiye, saygıya ve ibadet etmeye layık tek varlıktır.

İslam’ın beş temel şartlarından biri olan hac hem mal ile hem de beden ile yapılan bir ibadettir. Maddi durumları uygun olan Müslümanların ömürlerinde bir kere hacca gitmeleri farzdır. Yüce Allah Kuran’ı kerimde ‘yoluna gücü yetenlerin Allah’ın evi (Kabe’yi) hac ve ziyaret etmelerini, insanlar üzerinde bir hak olarak açıklamaktadır.(Ali İmran suresi 97 ayet)

Peygamberimiz haccı Müslümanlığın beş şartından biri olarak saymış, yapılışını bizzat uygulayarak Müslümanlara öğretmiştir.

HAC KİMLERE FARZDIR?

1.Hür. Yetişkin ve akıllı olmak.

2.Hacca gidip gelinceye kadar ailesinin geçimini sağlamış olmak.

3.Hacca gidip gelmeye yetecek zamanı bulunmak.

4.Gerekli masrafları karşılayacak kadar zengin olmak.

5.Sağlığının yerinde olması

6.yol emniyetinin bulunması.

UMRE NE DEMEK?

Hac mevsimi haricinde Kâbe tavaf edilirse, safa ile Merve arasında say edilirse buna Umre denir. Umre yapmak bir sünnettir. Umre için belli bir zaman yoktur. Arife ile ondan sonraki kurban bayramı günleri haricinde, dışında yılda beş günün dışında her zaman umre yapılır

UMRENİN YAPILIŞI

Umre yapmak isteyen kişi’mikat’sınırları haricinde gerekli temizliği yapar. Umreye niyet eder. telbiye getirip ihrama girer. mekkeye vardığında usulüne uygun şekilde Kâbe’nin etrafında umre tavafı yapar. Tavaf bitince iki rekât namaz kılar. namazdan sonra Safa ile Merve arasında umrenin  say’ını yapar.Say’ı bitirince tıraş olur.İhramdan çıkar. Böylece umre tamamlanmış olur.

HACCIN FAYDALARI

Hacca giden Müslüman, Allah’ın kendine verdiği sağlık ve zenginlik için şükretmiş olur

Günahların affedilmesi için bir sebeptir. Bunun için dua edilir, ahlaklı olmak için söz verilir.

Hac Müslümanlar arasındaki kardeşliği pekiştirir

Hac ibadetini yapan Müslüman dünya işlerinin ne kadar boş olduğunu anlar.

Hac Ne Demek

Hac kelimesi sözlük anlamı olarak “yönelmek, ziyaret etmek” anlamına gelmektedir. Dini bir terim olan hac; yılın belirli günlerinde kurallarına uygun olarak yapılan, Arafta ayakta durmak ve Kabe’yi tavaf etmek olarak tanımlanmıştır. Bu kutsal yerleri belirli zamanlarda ziyaret eden kişilere de hacı adı verilmektedir.

Kabe ile birlikte diğer belirli kutsal yerlerin ziyaret edilmesi hac, sadece kabe ziyareti ise umre olarak tanımlanır. Yapılan hacda kabe ziyaret edilmekte, tavaf yapılmakta, Arafat’da vakfe yapılmakta, Mina’da şeytan taşlanmak ve kurban kesilmektedir.

Haccın icra edilme şekline göre bazı farklı isimler kullanılmıştır.

  • Temettü haccı: Hac ve umrenin ayrı ayrı ihramla yapılmasına denilmektedir.
  • İfrad haccı: Umre yapılmayan hacca denilir.
  • Kıran haccı: Hac ile umrenin aynı ihramda yapılmasına denilmektedir.

İslam öncesi toplumlarda da hac bir tapınma şekli olarak yapılmaktaydı. Araplar, belirli aylarda savaş yapmazlar bu ayları hac, ticaret gibi işler için değerlendiriyorlardı. Araplar yaptıklar bu hac esnasında Kabeyi, kutsal yerleri ziyaret ederek taptıkları şeyleri yüceltir, kurbanlar keserler etlerini de konuklara dağıtırlardı.

İslami kaynaklarda hac ve ritüeller İbrahim (a.s)’a dayandırılmaktadır. İbrahim peygamberin eşi Hacer ve bebek olan oğlu İsmail’i Mekke’de bırakır. Çölde susuz ve aç kalan Hacer validemiz Safa ve Merve tepelerine çıkarak birilerini bulmaya çalışır. Vadiye indiğinde İsmail’i bulamaz, iki tepe arasında 7 kere koştuğu ve sonunda İsmail’i bulduğu rivayet edilir. Bir rivayete göre Cebrail (a.s)’ın diğer rivayete göre ise İsmail (a.s)’ın ayağı ile kumu eşeleyip zemzem suyunun çıkmasını sağlamıştır. İbrahim peygamber yıllar sonra Filistin’den ailesinin yanına gelir. Rüyasında İsmail (a.s)’ın kurban edilmesi istenmektedir. Mina’ya İsmail’i kurban etmeye giden İbrahim peygambere şeytan musallat olmaktadır. Şeytanı taşla kovalar. İsmail tam kurban edilecekken gökten bir koç indirilir ve İsmail (a.s) kurtulur.

İbrahim peygamber oğlu İsmail ile Kabe’yi inşa ederler. Peygamberin inşaat esnasında üzerine çıktığı taştaki ayak izine Makam’ı İbrahim adı verilmiştir. Kabe tamamlandığında köşesine Hacer-i Esved denilen taşı yerleştirerek haccın başlangıç ve bitiş noktasını belirlemiş oldular. İlk İslam haccı Hz. Ebubekir hac emirliği ile hicretin 9.senesinde, ikincisi de Hz. Muhammed (a.s) ilk ve son haccı olan Veda Haccı ile gerçekleştirilmiştir.