Vakfe; durmak, ayakta dikilmek, duraksama anlamlarına gelmektedir. Dini bir kavram olarak, hac ibadetini yapan kişilerin belirli vakitlerde Arafat ve Müzdelife’de durmasını ifade eder.
ARAFAT VAKFESİ NEDİR
Arafat vakfesi, hac ibadetinin iki rüknünden biri olup, farzdır.
Vakfe, bir yerde bir süre durmak ya da beklemek anlamına gelir. Arafat vakfesi titiz şekilde yerine getirilmesi gereken önemli bir rükündür. Çünkü belli bir zaman süresinde Arafat’ta bulunamayanlar o yıl hacca yetişememiş sayılırlar. Arafat vakfesi dışında zamanında yapılamayan diğer menasik ise, daha sonradan fidye ödemekle ya da kaza yapmak ile telafi edilebilir.
Hz. peygamber efendimiz (s.a.v) “Hac Arafat’tan ibarettir.” (Tirmizi, Ebu Davud) sözü Arafat vakfesinin önemini belirttiği gibi, aynı zamanda bu vakfeyi yerine getirmek için titiz davranılması gereğini açıklamaktadır.
Vakfenin geçerli olması için iki şart vardır.
1- İhrama girmiş olmak gerekir.
2- Vakfeyi özel yer ve zamanda yapmak gerekir.
Arafat bölgesi vakfe yapılacak yerdir. Arafat bölgesinin sınırı, Ürene vadisidir. Ürene vadisinin haricinde Arafat bölgesinin her tarafında vakfe yapılmaktadır. Ürene vadisi Arafat bölgesinden değildir. Bu bölgede bulunan Nemire Mescidinin kıble tarafının bir bölümü de vakfe yeri dışında kalır.
VAKFE ZAMANI
Vakfe zamanı Zilhicce’nin 9. arefe günü başlayıp, Kurban bayramının ilk günü tan yerinin ağarmasına kadar olan süredir. Vakfenin sahih olması için, belli süre içerisinde ister uykuda, isterse uyanık, ister şuurlu, isterse şuursuz, ister abdestli, isterse abdestsiz olsun, fark etmez. Bir an için dahi orada bulunan, hatta o bölgeden geçen bir kimse vakfe yapmış sayılır.
Hanefi mezhebine göre, Arefe günü gündüz vakti Arafat’ta olanların, güneş batmadan önce, mazeret olmadan Arafat’tan ayrılmaması vaciptir. Geçerli bir mazereti olmadan ayrılmış olan kişi güneş doğmadan geri dönerse ceza gerekli değildir. Geri dönmez ise ceza gerekir. Gündüz vakti Arafat’ta olmayıp, güneş battıktan sonra gelen kişilere bir ceza gerekli değildir.
Şafii mezhebine göre ise, güneş batmadan ayrılanlara ceza gerekmez. Maliki mezhebine göre ise de, gecenin bir anında Arafat’ta bulunmak vakfe için sıhhat şartıdır.