Arafat, Mekke’nin yaklaşık 25 km. Güneydoğusunda Harem sınırları dışında kalan bir bölgedir. Vakfe ise bir yerde bir süre durmak ya da beklemek demektir. Arafat vakfesi önemli ve titizlik gerektiren bir rükündür. Çünkü süresi içinde Arafat’ta bulunamayanlar o sene hacca yetişememiş olurlar. Arafat vakfesi dışında vaktinde yapılamayan diğer menasik ise, daha sonra kaza edilerek veya fidye ödenerek telafi edilebilir. Hz.Peygamber’in “Hac, Arafat’tan ibarettir” (Tirmizi,Tefsir,3; Ebu Davud, “Menasik”,57) sözü Arafat vakfesinin önemini belirtmesi yanında, ayrıca bu vakfe’yi kaçırmamak için titizlik gösterilmesi gerektiğini de anlatır.
VAKFENİN GEÇERLİ OLMASININ ŞARTLARI
Vakfenin geçerli olması için iki şartı vardır.
1- Hac için ihramlı olmak.
2- Vakfeyi özel yer ve zamanda yapmak.
VAKFENİN YERİ
Arafat bölgesidir. Arafat bölgesinin Mekke tarafındaki sınırı, “Urene vadisidir.” Urene vadisi dışında Arafat bölgesinin her yerinde vakfe yapılabilir. Bu vadi Arafat bölgesinden değildir. Burada bulunan “Nemire Mescidi’nin kıble tarafından bir kısmı da vakfe yerinin dışında kalmaktadır.
VAKFENİN ZAMANI
Zilhiccenin 9. arefe günü zeval vaktinden yani güneşin tepe meridyeni üzerine geliş vaktinden bayramın ilk günü “fecr-i sadık” denilen tan yerinin ağarmaya başladığı zamana kadar geçen süredir. Bu konuda mezhepler arasında görüş ayrılığı yoktur. Sadece Hanbelîlere göre vaktin ilk anı, arefe günü fecr-i sadık ile başlar.
Vakfenin sahih olması için niyet, akıl ve ilim şart olmadığından, belirtilen süre içinde ister şuurlu, ister şuursuz, ister uykuda, ister uyanık, ister abdestli, ister abdestsiz her ne halde olursa olsun, bir an Arafat sınırları içinde bulunan, hatta oradan geçen kimse vakfeyi yapmış olur.
Hanefilere göre arefe günü gündüz Arafat’ta bulunanların, mazeretsiz olarak güneş batmadan önce Arafat’tan ayrılmamaları vaciptir. Mazeretsiz olarak ayrılan kimse, henüz güneş batmadan bu bölgeye tekrar dönerse, bir şey gerekmez; aksi halde ceza gerekir. Fakat gündüz Arafat’ta bulunmayıp güneş battıktan sonra gelenlere bir ceza gerekmez.
Arefe günü Arafat’ta öğle ve ikindi namazlarının öğle vakti içinde birleştirilerek birlikte kılınması sünnettir. Buna cem-i takdim denir.
Bu namazlar cem-i takdim ile kılınırken ezan okununca öğle namazının ilk sünneti kılınır. Sonra kamet getirilerek öğlenin farzı kılınır. Tekrar kamet getirilir ve ikindinin farzı kılınır. İki farz arasındaki sünnetler kılınmaz. Her iki farzdan sonra telbiye ve teşrik tekbirleri okunur.