Kabe Safa Merve

Safa: Mekke’nin doğusundaki Ebu Kubeys dağının eteğinde mescid-i haramın kuzeydoğusunda, merveden biraz daha yüksek ve Kâbe’ye daha yakın bir tepedir.

Merve: Mekke’nin batısındaki kuaykıan dağının eteğinde, harem-i şerif’in kuzeybatısında ve (Kâbe’nin rüknü ırak)köşesinin karşısında yer alır.

Her iki tepe arasında ki uzaklık yaklaşık 400 metredir. Safa ile Merve arasındaki vadi zamanla doldurulup yükseltilerek tesviye edilmiş, zemini yürüyüş için uygun hale getirilerek, tepelere çıkmayı kolaylaştıran merdivenler yapılmış ve hac mevsimlerinde geceleri aydınlatılmıştır. İki tepe arasında ki sa’y yapılan alanın üstü 1922’de kapatılarak hac ve umre yapanlar kısmen güneşten ve tozdan korunmuşlardır.1955-1976 yılları arasında ki genişletme de burası mescid-i harama katılmış ve sa’y yolu iki katlı olarak tasarlanmıştır.

Kuran-ı Kerim’de Safa ve Merve’nin Allah’ın sembollerinden olduğu belirtilmekte, iki tepe arasında sa’y etmenin hac ve umre ibadetinin parçası olduğu vurgulanmaktadır.(El- bakara,2-158) Hz.ibrahim oğlu İsmail ile Kâbe’nin yapımını tamamladıktan sonra hacla ilgili menasikisinin tamamını uygulamalı olarak onlara öğreten Cebrail, Safa ve Merve tepeleri arasında sa’y yapmalarını da gösterdi. Hz.Hacer’in oğlu İsmail’e su bulmak için iki tepe arasında telaşla koşturmasının, tabi tutulduğu bu şiddetli imtihanı Allah’a olan güveni ve inancı sayesinde, sıkıntılara göğüs germesine bir ödül olarak başarmasının anısını canlandıran bu uygulama, Mekke’de putperestlik inancının yaygınlaşmasıyla terk edilmiş, İslam’ın gelmesiyle hac ve umrenin bir parçası olarak yeniden başlatılmıştır.

Tavafı yapan kimse, Makam-ı İbrahim’de iki rekât kılar. Hacer-ül Evsed’i istilam ettikten sonra, safa kapısından Safa tepesine çıkar. Beytulah’ı görecek kadar yukarı çıkar. Safa tepesinden başlar ve yedinci şavtın sonunda Merve tepesinde bitirir. Sa’yın dört gidiş ve üç dönüş olması lazımdır. Bu sa’yı tamamlamayanın sa’yı sahih olmaz. Yedi şavt tamamlanıncaya kadar kesintisiz olması lazımdır. sa’y yapan kişinin temiz olması, tekbir, tehlil, salâvat getirmesi dilediği şeyler için dua etmesi ve iki tepe üzerinde de sa’y’a yönelmesi sa’y’ın sünnetidir.

Resulullah’ın(s.a.v)sa’yı şöyle rivayet edilmektedir: Resulullah tavafı bitirip, makam-ı İbrahim’de iki rekât namaz kıldı. Sonra hacer-ül evsedi istilam etti. Safa kapısından safa tepesine çıktı, tepeye yaklaşınca “Şüphesiz ki safa ile Merve Allah’ın şeairindendir” ayetini okudu ve sa’ya safa tepesinden başladı. Kâbe’yi görene kadar safa tepesinin üzerine çıktı. Sonra tekbir ve tehlil getirerek hamd etti ve peşinden:”Allah’tan başka ilah yoktur. Mülk onundur. Her şey ona aittir o, diriltir ve öldürür. O,her şeye gücü yetendir. Allah’tan başka hiçbir ilah yoktur. O, birdir ve ortağı yoktur. O,vadini yerine getirdi, kuluna zafer verdi. Yalnız başına düşman hiziplerini yenilgiye uğrattı.”dedi ve dua etti. Sonra inerek Merve’ye doğru yürüdü ve yedinci şavtın sonunda, Merve’de tamamladı.(İbn mace)