Haşr, Bütün canlıların yeniden diriltilerek mahşerde hesap vermek için toplanmasıdır.
Sözlük anlamı olarak haşr, bir şeyi mekân ve meskenden çıkarmak, toplamak ve bir araya getirip sevk etmek anlamına gelir. Terim olarak ise, Allah’ın ölülere ruhları iade edip onları hesaba çekmek üzere toplaması ve toplanma yerine sevk etmesi demektir. Toplanılan yere de Mahşer denilir.
Kuran-ı Kerim’de “Sizi topraktan yarattık, oraya döndüreceğiz ve sizi tekrar oradan çıkaracağız” (Ta-ha, 20/ 59) buyrularak; ölünce toprağa gömülen, çürüyüp toprak olan insanların tekrar oradan çıkarılacakları haber verilmiş ve bunu imkânsız görenlere karşı deliller getirilmiştir. (Rum, 30/ 19-260).
Her insanın yaptığının karşılığını tam olarak alacağı Cennet ve Cehenneme doğru yol alırken uğrayacakları bir durak vardır. O durak mahşerdir. Mahşerde iyiler daima izzet, ikram ve mükâfat görürken, oradaki sıkıntılardan korunacak, kötüler ise mahşerin her türlü ceza ve sıkıntılarına maruz kalacaktır. Birçok sıkıntı ile dolu olacak olan haşr, Müminler için çok kolay, kâfirlere ise çok çetin olacaktır.
Haşr, toplanmak, bir yerde birikmek. Kıyametten sonra tüm insanların bir yere toplanmaları, Allah’ın ölüleri diriltip mahşere çıkarması.
Kıyamet, Bir tohumun içinden büyük ağaçlar çıkması gibi, her bir insanı bir nevi çekirdekten dirilterek bütün insanların Haşir meydanında toplanmaları. (Bk. Acb-üz Zeneb) Sürenin başında küffar, haşir’i inkâr ettiğinden dolayı Kuran onları haşirin kabulüne mecbur etmek için şu şekilde karşılık verir. “Ay’a, üstünüzdeki Sema’ya bakmıyor musunuz ki: Biz ne keyfiyette, ne kadar muntazam, muhteşem bir surette bina etmişiz. Hem görmüyor musunuz ki zemini size ne keyfiyette sermişiz. Ne kadar hikmetle teftiş etmişiz. O yerde dağları tespit etmişiz, denizin istilasından muhafaza etmişiz. Hem görmüyor musunuz ki: nasıl yıldızlarla, ay ve güneş ile tezyin etmişiz. Hiçbir kusur ve noksanlık bırakmamışız. Hem görmüyor musunuz ki: ne keyfiyette Sema canibinden bereketli bir suyu gönderiyoruz O su ile bağ ve bostanları, hububatı, meyveli hurma gibi ağaçları halk edip rızkı onunla gönderiyorum. O su ile ölmüş memleketi ihya ediyorum. Binlerce dünyevi haşirleri icat ediyorum. Kıyamette arz ölüp, siz sağ olarak çıkacaksınız.” (Bk. Hudus).
Allah Teâlâ ayet-i kerimede mealen buyurdu ki:
Allah’tan korkun ve bilin ki, muhakkak hepiniz haşr olunacaksınız.( Bakara süresi, 203)