Umre, ihrama girerek tavaf ve sa’y yaptıktan sonra tıraş olup ihramdan çıkmaktan ibarettir. Hanefi ve Maliki’lere göre müslümanın ömründe bir defa umre yapması müekked sünnettir. Şafii ve Hanbelî’lere göre ise farzdır.
Hanefilere göre, umrenin farzları ihram ve tavaf olmak üzere ikidir. Bunlardan ihram şart, tavaf ise rükündür. Şafii ve Hanbelîlere göre bu dört olup, yani ihram, tavaf, sa’y ve tıraş birer rükündür. Maliki mezhebinde ise ilk üçü rükün, tıraş ise vaciptir.
Umre için belirli bir zaman yoktur, her zaman yapılabilir. Ramazanda yapılması daha faziletlidir. Ancak Hanefi mezhebinde teşrik günleri denilen yılda beş gün yani arife günü sabahından bayramın 4. günü güneş batıncaya kadarki süre içinde umre yapmak, tahrimen mekruhtur. Diğer üç mezhepte, haccetmeyen kişilerin teşrik günleri dâhil her zaman umre yapmaları, kerahetsiz caiz görülmüştür. Haccedenler ise, Malikilere göre bayramın 4. günü güneş batıncaya kadar, Şafiilere göre ise veda tavafı dışında haccın bütün menasiki tamamlanmadıkça umre yapamazlar.
Bulunulan yere göre mikat sınırında veya Harem bölgesi dışında usulüne göre ihrama girilir. Harem-i şerif’e gelince: “Allah’ım, senin rızanı kazanmak için umre tavafını yapmak istiyorum. Onu bana kolay eyle ve kabul buyur” diye niyet edilerek umre tavafı yapılır. Tavaf namazı kıldıktan sonra, “ Allah’ım, senin rızanı kazanmak için umre sa’yını yapmak istiyorum. Bana kolaylık ver ve onu benden kabul buyur” diye niyet edilip Safa ile Merve arasında umrenin sa’yı yapılır. sa’y yapıldıktan sonra, uygun bir yerde saçlar tıraş edilir veya kısaltılır. Böylece umre tamamlanır ve ihramdan çıkılır.
HAC
Mekke şehrindeki Kâbe’yi ve civarındaki kutsal sayılan özel yerleri, özel vakit içinde, usulüne uygun olarak ziyaret etmek ve yapılması gereken diğer menasiki yerine getirmek demektir. Bunların hepsine birden hac törenleri anlamında “menasikül-hac” denir.
Haccın farzları; ihrama girme, Arafat vakfesi ve ziyaret tavafını kendileri için belirlenmiş özel vakitlerde yapmak haccın geçerlilik şartıdır. Hac törenleri hac ayları içinde yapılır. Hac ayları;
Şevval ve Zilkade ayı ile Zilhicce ayının ilk on günüdür. Ayrıca hacla ilgili vakfe, tavaf, sa’y, şeytan taşlama gibi her birinin bu aylar başladıktan sonra belirlenen vakitler içinde yapılması gerekir, aksi halde sahih olmaz.
Ziyaret belirli zamanda ve Arafat vakfesiyle birlikte olursa “hac” belirli bir zamana bağlı olmaksızın vakfesiz yapılırsa “umre” adını alır. Hac ve umreyi birbirinden ayırmak için hacca “hacc-ı ekber” (büyük hac), umreye “hacc-ı asgar”da (küçük hac) denir. Halk arasında ise arifesi cumaya rastlayan haccın hacc-ı ekber olduğuna dair yaygın bir kanaat bulunmaktadır.